Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên yêu cầu các đơn vị chuyên môn của Bộ tập trung đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nhằm cơ cấu lại ngành công thương. Ảnh: VGP/PT

Xuất nhập khẩu tiếp tục là điểm sáng

Thông tin tại buổi họp tổng kết năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 do Bộ Công Thương tổ chức chiều 26/12, tại Hà Nội, ông Trần Quốc Khánh, Thứ trưởng Bộ Công Thương, cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, năm 2022 chỉ số sản xuất công nghiệp tăng hơn 9%, cao hơn cùng kỳ năm trước (tăng 4,8%), đạt mục tiêu tăng trưởng của ngành (với kế hoạch đề ra tăng từ 8,5-9%).

Năm 2022, giá trị gia tăng ngành công nghiệp tăng khoảng 9%, cao hơn so với cùng kỳ năm trước (tăng 4,82%) và cao hơn kịch bản tăng trưởng tại Nghị quyết 01 (kịch bản GDP trong công nghiệp tăng 6,4-7,3%).

Đáng chú ý, xuất nhập khẩu tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế, dự kiến năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt khoảng 732 tỷ USD, tăng khoảng 10% so với năm 2021. Trong đó, xuất khẩu dự kiến tăng khoảng 10,5%, đạt khoảng 371,5 tỷ USD, hoàn thành vượt mức chỉ tiêu kế hoạch được Quốc hội và Chính phủ giao (kế hoạch tăng 8%).

"Cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận xuất siêu năm thứ 7 liên tiếp với thặng dư gần 11 tỷ USD, góp phần tích cực cho cán cân thanh toán, giúp nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và các chỉ số kinh tế vĩ mô khác của nền kinh tế", Thứ trưởng Trần Quốc Khánh nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cũng ghi nhận sự phối hợp của Bộ Công Thương trong năm vừa qua. 

"Năm 2022, ngành nông nghiệp tăng trưởng trên 3%; kim ngạch xuất khẩu đạt 54 tỷ USD, thặng dư 10 tỷ USD. Kết quả này có sự hỗ trợ của các tham tán thương vụ các thị trường nước ngoài nói riêng và Bộ Công Thương trong tháo gỡ khó khăn, giúp ngành nông nghiệp đạt mục tiêu tăng trưởng”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam thông tin.

Tuy vậy, để giảm bớt chi phí sản xuất, Thứ trưởng Trần Thanh Nam cũng đề nghị Bộ Công Thương nỗ lực quan tâm phối hợp giải quyết vấn đề chi phí logistics ngành nông sản để giảm chi phí cho hàng hóa. Thêm nữa, cần tăng cường công tác an ninh an toàn thực phẩm, đặc biệt ở chợ đầu mối để lan tỏa ra các chợ nông thôn.

Thẳng thắn nhìn nhận tồn tại để tháo gỡ 

Ghi nhận những kết quả đạt được trong một năm đầy khó khăn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng vẫn còn những tồn tại, hạn chế và vấn đề đặt ra cho ngành cần tập trung giải quyết.

"Sản xuất công nghiệp có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại, sự tham gia của các doanh nghiệp trong nước vào các chuỗi cung ứng toàn cầu chưa cao. Xuất khẩu vẫn còn phụ thuộc nhiều vào khối FDI, năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa chậm cải thiện; việc chuyển từ hoạt động xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch còn chậm.

Bên cạnh đó, hệ thống hạ tầng thương mại còn hạn chế, làm gia tăng chi phí, giảm năng lực cạnh tranh, có thời điểm còn xảy ra tình trạng thiếu xăng dầu cục bộ ở một số địa phương. Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, vi phạm cạnh tranh… có lúc, có nơi còn diễn biến phức tạp. Công tác xây dựng thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, thực hiện cải cách hành chính ở một số lĩnh vực, đơn vị còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra", Bộ trưởng thẳng thắn nhìn nhận.

Ngoài ra, Bộ trưởng còn cho rằng, những hạn chế, yếu kém nêu trên có cả nguyên nhân do kỷ cương trong chỉ đạo, điều hành và ý thức chấp hành của một số đơn vị, bộ phận, cá nhân chưa tốt. Năng lực, trình độ, trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức chưa cao, sự phối hợp trong tổ chức thực hiện các nhiệm vụ giữa các đơn vị, bộ phận với nhau và với bộ, ngành, địa phương có lúc, có việc còn hạn chế. Công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát của cấp trên đối với cấp dưới ở một số đơn vị chưa sâu sát, kịp thời...

Ngành công thương phấn đấu chỉ số sản xuất công nghiệp tăng khoảng 8-9% năm 2023

Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp

Để góp phần đạt tốc độ tăng trưởng GDP của cả nước năm 2023 ở mức 6,5%, ngành công thương phấn đấu chỉ số sản xuất công nghiệp tăng khoảng 8-9%; kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 6%; cán cân thương mại duy trì trạng thái thặng dư...

Với những mục tiêu đã đề ra cùng quyết tâm khắc phục những hạn chế, yếu kém đã nhìn nhận, Bộ Công Thương cũng đề ra nhiều giải pháp, tập trung chỉ đạo tháo gỡ những điểm nghẽn, tạo sự chủ động nâng cao năng suất lao động, tạo mối liên kết chặt chẽ giữa các ngành, các khu vực, các thành phần kinh tế để phát triển công nghiệp bền vững.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên yêu cầu các đơn vị chuyên môn của Bộ cần tập trung đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nhằm cơ cấu lại ngành công thương dựa trên nền tảng của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án trọng điểm, khơi thông rào cản về thủ tục hành chính để triển khai các dự án sản xuất, khai khoáng mới, góp phần tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

"Cần chủ động rà soát, tham mưu cho cấp có thẩm quyền đàm phán, ký kết các cơ chế hợp tác song phương và đa phương mới, cũng như tiếp tục phát huy tốt vai trò của hệ thống cơ quan thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, góp phần hỗ trợ các địa phương, các hiệp hội doanh nghiệp khai thác có hiệu quả các hiệp định thương mại tự do đã ký kết để mở rộng đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và các mặt hàng xuất khẩu...", Bộ trưởng nói.

Tiếp tục đổi mới công tác xúc tiến thương mại, kết hợp chặt chẽ giữa thương mại truyền thống với hiện đại, khai thác hiệu quả thị trường nội địa 100 triệu dân còn nhiều tiềm năng; đồng thời, theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả, thị trường các mặt hàng thiết yếu để điều hành phù hợp, hiệu quả. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, đẩy mạnh đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, gian lận xuất xứ, cạnh tranh không bình đẳng; nâng cao năng lực phòng vệ thương mại... bảo đảm môi trường sản xuất kinh doanh lành mạnh, bình đẳng cho doanh nghiệp, bảo vệ sản xuất và lợi ích người tiêu dùng trong nước, phù hợp với các cam kết quốc tế.

Ngoài ra, để thực hiện chính sách thu hút đầu tư FDI trong lĩnh vực công nghiệp và thương mại, Bộ Công Thương sẽ đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm khuyến khích, ràng buộc các doanh nghiệp này có sự lan tỏa, chia sẻ, hỗ trợ thực chất các doanh nghiệp trong nước để thúc đẩy chuyển giao công nghệ, phát triển kỹ năng quản trị, hình thành các chuỗi cung ứng...

“Tranh thủ xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng, phối hợp vận động, xúc tiến đầu tư của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn vào các ngành, lĩnh vực phù hợp với định hướng và quy hoạch kinh tế-xã hội, nhất là kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng, bán dẫn và các ngành có giá trị gia tăng cao”, Bộ trưởng nói.